Varens:

Een plantengroep die in tuincentra vaak voorbij gelopen wordt, door het ontbreken van bloemen laten plantenliefhebbers ze vaak links liggen wat zonde is van deze prachtige plantengroep.
Door het frisse groen toe te passen in de tuin kan je schitterende effecten creëren in combinatie met bloeiende planten.
Varens komen in vele kleuren en bladvormen voor en er is altijd wel een schaduwrijke plek in de tuin waar ze tot hun recht komen.

Varens vermenigvuldigen zich door middel van kleine sporen, de sporen zitten aan de onderkant van het blad en zijn bruin of groen van kleur zijn.
Het zal niet erg snel gebeuren dat een varen zichzelf vermeerderd door sporen in de tuin, hiervoor zijn de omstandigheden meestal niet goed genoeg.

Varens groeien vaak op vochtige schaduwrijke plekken waar een teveel aan water makkelijk afgevoerd kan worden.
Varens groeien niet alleen in een vochtige omgeving, in de natuur groeien ze ook op oude stadsmuren en spleten, dit zijn vaak plaatsen waar weinig water komt, de planten blijven dan ook vaak een flink stuk kleiner dan soorten die op de grond groeien.

In de tuin staan varens het liefst in een humeuze (bladrijke), goed doorlatende grond in lichte tot volledige schaduw.
Vijvers, slootkanten of andere vochtige plaatsen zijn ideaal voor varens vanwege de hoge luchtvochtigheid op deze plekken..
Varens zijn makkelijke planten in onderhoud, ze hebben geen mest nodig, je hoeft niet te snoeien, en je hebt geen last van slakken en ander ongedierte.
In het voorjaar kan het oude blad worden verwijderd, laat dit lekker bij de plant liggen als voedingsbodem.
Hieronder ziet u een selectie varens welk wij zelf erg interessant vinden voor de tuin.

 

Tongvaren, streepvaren (Asplenium)
Tongvarens zijn groenblijvende varens voor een koele en humusrijke plek in de halfschaduw of schaduw. Ze doen het op de meeste grondsoorten, mits die niet zuur is. Tongvaren onderscheidt zich van veel andere varens doordat het blad niet geveerd maar enkel is.
Tongvarens zijn mooi in combinatie met Kerstroos (Helleborus), Longkruid (Pulmonaria) en Japans bosgras (Hakonechloa).

Asplenium scolopendrium – Tongvaren

 

• Kleur: Blad groen
• Hoogte volgroeid: ±45 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -29°C (Zone 5)
• Afstand/aantal: ±40 cm/± 6 per m²

 

 

Asplenium scolopendrium ‘Cristatum’ – Tongvaren

 

• Kleur: groen, geplooid blad
• Hoogte volgroeid: ±40 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw/schaduw
• Winterhardheid: tot – 29°C
• Afstand/aantal: ±40 cm/± 6 per m²

 

Steenbreekvaren, Streepvaren (Asplenium)
Steenbreekvarens zijn kleine varens met mooi blad dat in zachte winters groen blijft. Steenbreekvaren doet het goed op stapelmuurtjes en potten in de (half)schaduw. In de volle grond is een humeuze grond gewenst, normaal tot matig vochtig. Eenmaal aangeslagen verdraagt Steenbreekvaren periodes van droogte redelijk goed. Steenbreekvaren komt in ons land in het wild nog voor op oude stadsmuren en stenen grachtwallen.

Asplenium trichomanes – Steenbreekvaren

 

 

• Hoogte volgroeid: ±15 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -40°C
• Afstand/aantal: ±20 cm/± 25 per m²

 

 

 

 

 

Wijfjesvaren (Athyrium):
Wijfjesvaren behoort tot een geslacht varens dat over de hele wereld voorkomt. Er zijn in de loop van de jaren allerlei vormen gekweekt. In ons klimaat zijn Wijfjesvarens meestal bladverliezend. Het liefst staat deze varen op een humusrijke lichtzure grond, maar Wijfjesvaren is daar niet echt kieskeurig in. Wijfjesvarens zijn polvormend, woekeren niet en passen prima in een bos- of schaduwtuin. Wordt de pol na verloop van jaren te hoog, dan kunt u de Wijfjesvaren gewoon wat dieper planten.

Athyrium filix-femina ‘Dre’s Dagger’ – Wijfjesvaren

 

 

 

 

• Kleur: Groen, blaadjes als een kruis
• Hoogte volgroeid: ±50 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Afstand/aantal: ±35 cm/± 8 per m²

 

 

 

Athyrium filix-femina – Wijfjesvaren

 

 

• Kleur: Groen
• Hoogte volgroeid: ±75 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -45°C
• Afstand/aantal: ±45 cm/± 5 per m²

 

 

 

Japanse regenboogvaren (Athyrium)
Japanse regenboogvaren behoort tot een geslacht varens dat over de hele wereld voorkomt. Kenmerkend aan Japanse regenboogvarens zijn de kleuren van het blad. Grijs en rood in allerlei schakeringen. In ons klimaat zijn Japanse regenboogvarens meestal bladverliezend. Het liefst staat deze varen op een matig vochtige humusrijke lichtzure grond, maar Japanse regenboogvaren is daar niet echt kieskeurig in. Japanse regenboogvarens vormen losse pollen, mooi in combinatie met blauw kleurige Hosta’s.

Athyrium niponicum ‘Burgundy Lace’ – Japanse regenboogvaren

 

• Kleur: Groen, roodbruin, zilver
• Hoogte volgroeid: ±40 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Vochtbehoefte: Normaal, Vochtig
• Winterhardheid: Tot -35°C
• Afstand/aantal: ±35 cm/± 8 per m²

 

 

Athyrium niponicum ‘Metallicum’ – Japanse regenboogvaren

 

• Kleur: Groen, zilver, paars
• Hoogte volgroeid: ±40 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -35°C
• Afstand/aantal: ±35 cm/± 8 per m²

 

 

 

 

Athyrium niponicum ‘Pewter Lace’ – Japanse regenboogvaren

 

 

• Kleur: Groen, zilver, rode nerven
• Hoogte volgroeid: ±40 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -35°C
• Afstand/aantal: ±35 cm/± 8 per m²

 

 

Athyrium niponicum ‘Red Beauty’ – Japanse regenboogvaren

 

• Kleur: Groen, rode nerven
• Hoogte volgroeid: ±40 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -35°C
• Afstand / Aantal: ±35 cm/± 8 per m²

 

 

 

Dubbelloof (Blechnum):
Dubbelloof is een geslacht van sterke varens die langzaam groeien. Ze komen over de hele wereld voor. De naam Dubbelloof komt doordat de plant twee soorten blad vormt; met of zonder sporen. Dubbelloof houdt van matig vochtige en zure, humusrijke grond in de halfschaduw. Dat klinkt lastig, maar ze zijn zo sterk dat ze het ook wel doen op de meeste andere plekken. Dubbelloof vormt pollen die zich door kleine uitlopers langzaam uitbreiden. Erg mooi in combinatie met bijvoorbeeld Slangenbaard (Ophiopogon).

Blechnum spicant – Dubbelloof

 

 

• Kleur: Groen
• Hoogte volgroeid: ± 35 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -29°C
• Afstand/aantal: ±30 cm/± 11 per m²

 

 

IJzervaren, Hulstvaren (Cyrtomium)
IJzervarens zijn groenblijvende polvormende varens met blad zoals je zelden bij varens ziet. Vaak wordt de plant niet als een varen herkend. Het blad lijkt nl. op dat van een hulst. De meesten soorten IJzervaren verdragen nauwelijks vorst, maar er zijn ook enkele soorten die onze winters prima kunnen doorstaan, bijv. Cyrtomium falcatum en Cyrtomium fortunei. Geef voor de zekerheid in de winter enige bescherming tegen koude noordoostelijke wind om beschadiging van het blad te voorkomen. IJzervaren staat graag in de (half)schaduw en doet het op vrijwel iedere grond. Mooi in combinatie met bijvoorbeeld, Japanse wasbloem (Kirengeshoma) en Japans siergras (Hakonechloa).

Cyrtomium fortunei – IJzervaren

 

 

• Kleur: Groen
• Hoogte volgroeid: ± 50 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw
• Winterhardheid: Tot -18°C
• Afstand/aantal: ±40 cm/± 6 per m²

 

 

Dicksonia antartica (Tasmaanse boomvaren)
Een boomvaren is een prachtige varen soort die stamvormig groeit, ze komen van nature voor in Tasmanië vandaar ook de naam Tasmaanse boomvaren.
Dicksonia antartica staat graag in de halfschaduw, maar kan ook redelijk goed tegen de zon mits voldoende nat gehouden.
De grond moet veel humus bevatten, bijv. bladaarde, in het voorjaar een klein handje koemest in de kroon strooien, hier neemt hij zijn voeding en vocht op, zorg ervoor dat de stam niet uitdroogt.
Bescherming in de winter is nodig,  deze boomvaren kan maar een paar graden vorst verdragen.
Pak Dicksonia ‘s winters goed in met stro, met daar omheen vliesdoek en vul de kroon met een flinke laag afgevallen blad (geen plastic, dit zorgt voor schimmel).

Dicksonia antarctica – Tasmaanse boomvaren

 

 

• Kleur: Groen
• Hoogte volgroeid:tot 500 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, zon
• Vochtbehoefte: Vochtig
• Winterhardheid: Tot -5°C
• Afstand/aantal: ±100 cm/± 1 per m²
• Bijzonderheden: stam vormende soort met enorme bladeren tot wel 150 cm

 

 

Geschubde mannetjesvaren, Mannetjesvaren (Dryopteris)
Geschubde mannetjesvaren maakt onderdeel uit van het grote geslacht Dryopteris. Ze komen over bijna de hele wereld voor en zijn halfwintergroen tot wintergroen.
Ze zijn niet erg kieskeurig wat standplaats betreft, maar volle zon moet vermeden worden.
Geschubde mannetjesvaren is wat beter bestand tegen direct zonlicht dan de meeste andere varens.
Geschubde mannetjesvarens zijn mooi polvormend, en woekeren niet.

Dryopteris affinis – Geschubde mannetjesvaren

 

• Kleur: groen
• Hoogte volgroeid: ± 80 cm
• lichtbehoefte: Halfschaduw/schaduw
• winterhardheid: tot -29°C
• afstand/aantal: ±50 cm/± 4 per m²

 

 

 

Oosterse struisvaren, Bekervaren (Matteuccia)

Oosterse struisvaren vormt kortere uitlopers dan andere Struisvarens en is daardoor beter geschikt voor een kleine tuin.
Nieuwe uitlopers zijn gemakkelijk weg te halen en elders weer uit te planten.
De Oosterse struisvaren is geschikt voor elke normale tot vochtige grond in de halfschaduw of schaduw.
Mooi in combinatie met onderbegroeiing donkerbladig Zenegroen (Ajuga)

Matteuccia orientalis – Oosterse struisvaren

• Kleur: Groen
• Hoogte volgroeid: ±70 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -18°C
• Afstand/aantal: ±45 cm /± 5 per m²

 

 

 

Matteuccia struthiopteris – Bekervaren, struisvaren

• Kleur:Groen
• Hoogte volgroeid: ±85 cm
• Lichtbehoefte: Halfschaduw, Schaduw
• Winterhardheid: Tot -40°C
• Afstand/aantal: ±45 cm/± 5 per m²
• Bijzonderheden: maakt ondergrondse uitlopers